satranç oyunu nasıl oynanır ne demek?
Satranç, iki oyuncu arasında, 64 karelik bir tahta üzerinde oynanan stratejik bir masa oyunudur. Amaç, rakibin şahını (https://www.nedemek.page/kavramlar/şah) mat etmektir.
Oyunun Temel Bileşenleri:
- Tahta: 8x8 boyutlarında, açık ve koyu renkli karelerden oluşan bir zemindir.
- Taşlar: Her oyuncunun başında 16 taşı bulunur:
Taşların Hareketi:
Her taşın kendine özgü hareket şekli vardır.
- Şah: Her yöne bir kare ilerleyebilir.
- Vezir: Dikey, yatay veya çapraz olarak istediği kadar ilerleyebilir.
- Kale: Dikey ve yatay olarak istediği kadar ilerleyebilir.
- Fil: Çapraz olarak istediği kadar ilerleyebilir.
- At: "L" şeklinde hareket eder (iki kare düz, bir kare yan).
- Piyon: Genellikle bir kare ilerler, ancak ilk hareketinde iki kare ilerleyebilir. Çapraz olarak sadece taş yiyebilir.
Oyunun Amacı:
Rakibin şahını (https://www.nedemek.page/kavramlar/şah) "mat" etmek, yani şahı tehdit altında bırakmak ve bu tehditten kurtulmasını imkansız hale getirmektir. Şah çekmek, şahı tehdit etmek anlamına gelir.
Özel Durumlar:
- Rok: Şah ve kalenin özel bir hamlesidir. Şah iki kare kale yönünde hareket eder, kale ise şahın üzerinden atlayarak yanına gelir. Rok yapmak için şah ve kalenin daha önce hareket etmemiş olması, aralarında taş bulunmaması ve şahın tehdit altında olmaması gerekir.
- En Pasaj: Bir piyonun, rakip piyonun yanından iki kare ilerlemesi durumunda, rakip piyonun o piyonu sanki bir kare ilerlemiş gibi yemesi durumudur.
- Terfi: Bir piyonun, tahtanın en sonuna ulaşması durumunda, vezir, kale, fil veya ata dönüşebilmesidir. Genellikle vezire dönüştürülür.
Oyunun Sonu:
Oyun, aşağıdaki durumlarda sona erer:
- Mat: Şah mat edildiğinde oyun biter ve mat eden taraf kazanır.
- Pat: Şah çekilmemiş bir oyuncunun hamle yapacak geçerli bir taşı kalmadığında oyun berabere biter.
- Tercih: Bir oyuncu pes edebilir.
- Anlaşma: Oyuncular berabere kalmakta anlaşabilirler.
- Tekrarlama: Aynı pozisyonun üç kez tekrarlanması durumunda oyun berabere bitebilir.
- 50 Hamle Kuralı: 50 hamle boyunca piyon sürülmez veya taş yenmezse oyun berabere bitebilir.
- Yetersiz Materyal: Mat yapacak yeterli taş kalmadığında oyun berabere biter (örneğin, sadece şahlar veya şah ve fil/at kaldığında).